آسیب شناسی شبکه های ماهواره ای

بسمه تعالی
آسیب شناسی شبکه های ماهواره ای
ماهواره یک رسانه قدرتمند است و به خاطر ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد همچنان که می‌تواند در اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به جوامع اثر مثبت داشته باشد، برنامه‌های تخریبی و فاسدی هم دارد و می‌تواند بر فکر و اندیشه و اعتقادات و رفتارهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، تربیتی، خانوادگی و سبک زندگی مردم اثر منفی داشته باشد و استفاده نامحدود و غیر هدفمند آن می‌تواند آثار زیان باری بر جوانان، زنان و خانواده‌ها داشته باشد.
توهم توطئه یا توطئه توهم: عده ای معتقدند که هدف از ماهواره ها این نیست که فرهنگ خود را ترویج کنند و کشورهای دیگر را استحاله فرهنگی کنند و در حقیقت معتقدند که اگر فکر کنیم که ماهوارها برای استحاله فرهنگی، براندازی یک نظام دیگر، تضعیف فرهنگ یک ملت استفاده می شود توهمی است که فکر می کنیم توطئه ای وجود دارد .
عده ای دیگر معتقدند رسانه ها اصلی ترین ابزار جنگ نرم بوده و هدف آنها تغییرفرهنگ ها واستحاله فرهنگی است و گردانندگان ماهواره ها می خواهند فرهنگ خود را غالب کنند. که در حقیقت این نگاه برآن است که توطئه ای وجود دارد که می خواهند توهم ایجاد کرده و کشور ها را تسخیر خود کند.
آماری ازکانالهای فارسی زبان ماهواره ای،شبکه های موسیقی و رقص،برنامه های مد لباس و
هم اکنون در کل جهان بیش از ۳۰۰ماهواره تلویزیونی فعال است که از این تعداد ۱۲۰ ماهواره فضای ایران را پوشش می‌دهند. شبکه‌های فارسی‌زبان که فقط برای فارسی‌زبانان و خصوصاً ایرانی‌ها برنامه تولید و پخش می‌کنند، هم‌اینک به بیش از ۱۷۰ کانال رسیده است.
اما ماهواره‌هایی که در فضای ایران فعالند، امکان دریافت حدود ۱۸ هزار شبکه تلویزیونی را فراهم کرده‌اند و از این تعداد حدود ۲۳۰۰ شبکه را با دیش‌های معمولی می‌توان با کیفیت بالا دریافت کرد.
در بین این شبکه‌ها، ۳۸۰ کانال به صورت شبانه روز در حال پخش موسیقی، کلیپ، رقص، آهنگ‌های درخواستی و کنسرت هستند. حدود ۱۲۰۰ شبکه در خلال برنامه‌های خود، کلیپ‌ها و شوهای موزیکال پخش می‌کنند. حدود ۸۰ شبکه به نمایش مد و لباس اختصاص دارند.
در یک تحلیل محتوایی،‌ عمده آنچه این شبکه‌ها پخش می‌کنند و روی مخاطب اثر می‌گذارند، با سنت و فرهنگ اسلامی- ایرانی در تضاد بوده و آثار بسیار مخرب روحی و روانی دارند. شبکه‌های فارسی‌زبان در ابتدای راه‌اندازی، بیشتر موضوعات سیاسی را دنبال می‌کردند، لکن هم‌اکنون وارد حوزه فرهنگ شده، تغییر و تحولات فرهنگی را به صورت هدفمند در ایران دنبال می‌کنند.
برخی از این شبکه‌ها مانند BBC فارسی، VOA، من و تو و فارسی وان، در میان مخاطبین شهرت بیشتری یافته‌ و توانسته‌اند بخشی از جامعه ایرانی را تحت تأثیر خود قرار دهند.
در میان این شبکه‌ها،‌ شبکه فارسی وان بیشتر از دیگران، کانون خانواده را مورد توجه قرار داده است.
دلیل روی آوردن به ماهواره: از جمله دلایلی که توسط برخی مطرح می شود، نیاز مخاطب است که شاید در شبکه‌های داخلی پاسخ مناسبی برای نیازش پیدا نکرده است. اما واقعیت چیز دیگری است و آن، ناآگاهی یا ساده اندیشی افراد از اهداف، گردانندگان، محتوا و اثرات مخرب آن است.
آسیب شناسی شبکه های ماهواره ای: از میان ده‌ها اثر تخریبی و آسیبی که برنامه‌های ماهواره‌ای دارد به چند مورد اشاره می شود:
۱- ترویج خشونت: یکی از مهمترین و آشکارترین آسیب‌های فیلم‌ها و برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای و بازی‌های رایانه‌‌ای خشن غربی، افزایش خشونت در جامعه است.
همین چند وقت پیش رسانه‌ها خبری را منتشر کردند که جوانی تحت تأثیر برنامه‌های ماهواره خواهر زاده کودک خود را به قتل رساند.
در برنامه‌های این شبکه‌ها صحنه‌های خشن بدون توجه به سن و سال مخاطب نمایش داده می‌شود و مسلماً افراد چه بخواهند و چه نخواهند این برنامه‌ها در ضمیر ناخود آگاه آنها تأثیر می‌گذارد گاهی خصوصاً در فیلمهای سه بعدی چنان هنرمندانه صحنه‌ها را ساخته‌اند که افراد انگار که آموزش خشونت می‌بینند و در صحنه‌های مشابه آن صحنه، ناخودآگاه رفتاری مشابه آن را انجام خواهند داد.
۲- سست شدن بنیاد خانواده: متأسفانه ورود بدون کنترل ماهواره در خانواده‌ها را به تعبیری می‌توان ورود یک فرد نامحرم و لاابالی و دوست ناباب برای بچه‌ها و خانواده تشبیه کرد که به دنبال اختلاف بین زن و شوهر است و به ناموس او چشم طمع دارد، و دین آنها را می‌گیرد، اعتقادات آنها را ضعیف می‌کند، مرزهای حیا و غیرت را می‌شکند، حقایق سیاسی و اجتماعی را وارونه جلوه می‌دهد، وقت آنها را می‌دزد و آنها را به همدیگر بد بین می‌کند. خرید ماهواره برای منزل ورود چنین افرادی به منزل است.
مجاز شمردن خیانت زن به شوهر و عادی سازی روابط با جنس مخالف، عادی سازی روابط دختر و پسر قبل از ازدواج، زشتی‌ زدایی از حاملگی بدون روابط شرعی و ازدواج، اهانت به والدین و بی توجهی به آنها، نفوذ جادو و طلسم در زندگی؛ همه نشان می‌دهد که شبکه‌های ماهواره‌ای بطور هدفمند عفت و غیرت و روابط خانوادگی سالم را نشانه گرفته است.
۳- زیاد شدن آمار دختران فراری: یکی از کارکردهای سریال‌ها و فیلم‌های پخش شده در ماهواره این است که القا می کنند که آزادی دختران در خارج از خانه است.
یعنی دختران جوانی که به صورت سنتی در خانه با محدودیت‌هایی روبه رو هستند که مقداری از آن هم ضروری و لازم است، اینها را دچار حس زندانی بودن در خانه می‌کنند.
یکی دیگر از خطرهایی که سریال‌های ماهواره‌ای دارند این استکه در بسیاری از این فیلم‌ها افراد با انزوا طلبی و مقابله با افراد خانواده و حتی خیانت به خانواده می‌توانند به موفقیت برسند
دراین فیلم‌ها دختران موفق را کسانی نشان می‌دهند که خارج از خانه آزاد هستند و دخترانی که داخل خانه هستند را نا موفق و افسرده نشان می‌دهند و کم کم این حالت که معمولاً هم از طرف خانوده‌ها مدیریت نمی‌شود به عقده و افسردگی منجر می‌شود و به فرار و رویگردانی جوان از خانواده کشیده می‌شود و فرزندی که از طرف خانواده جدا شد انواع آسیب‌ها و انحرافات در انتظار اوست.
۴- اختلافات خانوادگی و شکستن حریم‌های خانواده: از دیگرخطرهایی که سریال‌های ماهواره‌ای دارند این است که در بسیاری از فیلم‌ها افراد خانواده در مقابل هم، رقیب یا مزاحم و مانع آزادی و پیشرفت دیگر افراد خانواده تلقی و حتی خیانت به دیگر اعضائ خانواده را مجاز و عادی جلوه می دهد.
این فضا کم کم خانواده را به سمت بدبینی‌ و کم اهمیت شدن نقش پدر، ایجاد اختلاف بین زوجین و دور شدن فرزندان از خانواده می‌کشاند. وقتی پدر و مادر با دختر و پسر جوانشان فیلمی را می‌بینند که یک معاشقه و لو خفیف صورت می‌گیرد. این مسأله پرده‌های حجاب و عفاف را از بین می‌برد و فقط خدا می‌داند درخانواده‌هایی که قبح این مسائل بشکند چه اتفاق ناگواری می‌تواند به ‌دنبال داشته ‌باشد.
۵- بد حجابی و زنان خیابانی : وقتی همه افراد خانواده بدون کنترل و محدودیت پای برنامه‌های ماهواره می‌نشینند که برای خانواده مناسب سازی نشده و بی حجابی و بی حیائی در آن موج می‌زند و هیچ حریمی در روابط زن و مرد نیست، کم کم حجاب به عنوان یک ارزش تلقی نمی‌شود و زنان و دختران خانواده با کم حجابی یا بد حجابی در جامعه ظاهر می‌شوند و زمانی که بد حجابی زیاد شد و چشمان هوس باز هم با نگاهشان این روند را تشویق کردند، جامعه به فضای خود نمائی برای مردان نا محرم تبدیل می‌شود و رابطه‌های دور از خانواده و زنان خیابانی و روابط پنهانی مردان و زنان متأهل زیاد می‌شود.
در چند سال اخیر آرایش‌های بسیار زننده زنان متأهل و دختران جوان که ایران را رکورد دار مصرف لوازم آرایشی، بهداشتی جهان کرده است و بروز رفتارهای دوستانه و بیان کلمات عاشقانه به نامحرمان در جامعه به شدت زیاد شده است.
۶- تبلیغ تنوع‌طلبی و هوس‌بازی : آنچه در شبکه‌های ماهواره‌ای به ویژه شبکه من و تو و فارسی‌وان مشاهده می‌شود این است‌ که بازیگران فقط به دلیل زیبایی‌شان جلوی دوربین هستند و در تمام برنامه زیبایی‌های صورت و اندام او نمایش داده می‌شود و احساسات جنسی و شهوت مخاطب را به صورت غیر مستقیم تحریک می‌کند و مخصوصاً آقایان را تحریک می‌کند که برای تفریح و تنوع هم که شده دنبال این مسائل باشند و حتی اگر دنبال این مسائل هم نروند ذهن شان درگیر خواهد شد.
کمترین اثر این مسأله این است که روابط زن و شوهرها کمرنگ شده و رضایت جنسی از همدیگر نخواهند داشت و یک ناآرامی و نا امنی روانی و بی‌اعتمادی به همدیگر در افراد خانواده ایجاد خواهد شد و فرزندان نیز تحت تأثیر این برنامه‌ها پدر و مادر اصیل و سنتی و مذهبی خود را بی کلاس و عقب افتاده می‌دانند و خانواده دچار بحران خواهد شد.
۷- تبلیغات ضد دینی و ضد اسلامی : شبکه‌های متعدد در زمینه تبلیغ وهابیت تکفیری و بر علیه شیعه،گسترش اختلاف شیعه و سنی، ترویج مسیحیت تبشیری، ترویج مذاهب خرافی مثل شیطان پرستی و تبلیغ حزب صهیونیستی بهائیت، تبلیغ سکولاریزم و القای شخصی بودن دین، ایجاد شک و تردید حتی در مسلمات دین اسلام و زیر سوال بردن ارزش ها و تعالیم الهی فعالیت می‌کنند.
۸- نهادینه کردن بی‌غیرتی: یکی از ویژگی‌های مهمی که اسلام و دیگر ادیان آسمانی، حتی کسانی که اهل دین‌داری نیستند برای یک مرد ارزش می‌دانند، غیرت است و تقریباً همه مردان جامعه ما روی ناموس خود حساسیت دارند و ناموس یکی از ویژگی‌های آشنای فرهنگ ماست.
یکی از موانع اصلی انحراف و یکی از سدهای محکم فرهنگی جامعه ما در برابر فساد و انحراف همین غیرت است.
اگر مردی حساسیت خود را نسبت به ناموس از دست بدهد می‌تواند زمینه ساز انحراف بشود چرا الان بعضی از مردان جامعه ما هیچ حساسیتی نسبت به آرایش و پوشش‌های زننده همسران و دختران و نوامیس خود ندارند؟
یکی از اثرات مخرب شبکه های ماهواره ای عادی جلوه دادن روابط خارج از حدود شرعی و غیر اخلاقی اعضای خانواده و جامعه، و حساسیت زدایی و بی تفاوت نشان دادن دیگران از این وضعیت می باشد.
۹- اعتیاد به ماهواره: متأسفانه اعتیاد به ماهواره مثل اعتیاد به مواد مخدر به یکی از بیماری‌ها و بحران‌های عصر ما تبدیل شده است و ارزش‌های اخلاقی و خانوادگی را تهدید می‌کند.
۱۰- بلوغ زود‌رس : دیدن برنامه‌‌های برخی شبکه‌های ماهواره‌‌ای موجب بلوغ زودرس بچه‌ها می‌شود. اگر فرزندان ما صحنه‌های مبتذل و رقص و صحنه‌های تحریک کننده را ببینند و شرایط ازدواج برای آنها فراهم نباشد سعی می‌کنند عطش خود را از راه دیگری فرو بنشانند کم کم زمینه خود ارضایی یا ارتباط‌های غیر اخلاقی برای آنها فراهم می‌شود.
۱۱- مصرف گرایی و تمایل به زندگی لوکس و اشرافی: زمان زیادی از برنامه های ماهواره ای به تبلیغات کالاهای مختلف اختصاص یافته است. بیشتر این تبلیغات بر محور کالاهای بهداشتی – آرایشی و مُد است. این تبلیغات آنچنان با جذابیت و پرتکرار ارئه می شوند که مخاطب خود را به خرید آن ترغیب و وسوسه می کند.
۱۲-تهدید سلامت جسمانی: تماشای زیاد برنامه های ماهواره ای باعث ایجاد سکون و بی حرکتی در بینندگان آن می شود که این خود می تواند زمینه های سردرد شدید، گردن درد، اختلالات خواب، خشک شدن چشم ها و دشواری در دید، اضافه وزن و … را فراهم کند. .
امید است این مختصر نوشته هشداری برای مخاطبان و عاملی برای پیش گیری از گرفتار شدن و آسیب دیدن خانواده ها و بویژه جوانان عزیز گردد.